บทที่ 6
ฐานข้อมูลและการสืบค้น
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับฐานข้อมูลและการสืบค้น
1. ความหมายของฐานข้อมูลและการสืบค้นฐานข้อมูล คือ การรวบรวมข้อมูลที่ต้องการจะจัดเก็บ
ซึ่งต้องมีความสัมพันธ์กันหรือเป็นเรื่องเดียวกันไว้ด้วยกัน เพื่อสะดวกในการใช้งาน
โดยอาศัยโปรแกรม
ที่ทำหน้าที่ในการกำหนดลักษณะข้อมูลที่จะเก็บไว้ในฐานข้อมูล
อำนวยความสะดวกในการบันทึกข้อมูล
ลงในฐานข้อมูล แก้ไขปรับปรุงข้อมูล ค้นหาข้อมูล
กำหนดสิทธิ์ผู้ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้ฐานข้อมูลได้
ทำให้ผู้ใช้สามารถเข้าถึงข้อมูลได้ง่าย สะดวกและมีประสิทธิภาพ
เสมือนเป็นตัวกลางระหว่างผู้ใช้กับฐาน
ข้อมูลให้สามารถติดต่อกันได้
การสืบค้น” คือการค้นหาข้อมูลที่ต้องการจากแหล่งต่าง
ๆ ที่จัดเก็บไว้ กลับคืนมาด้วยวิธีการและ
เทคนิคอย่างเป็นขั้นตอน
โดยอาศัยเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงข้อมูลอย่างสะดวก
รวดเร็ว
และตรงกับความต้องการของผู้ใช้
2. องค์ประกอบของระบบฐานข้อมูล
2.1 ฮาร์ดแวร์ (Hardware) คือ คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่าง ๆ เพื่อเก็บข้อมูลและประมวลผลข้อมูล
ซึ่งอาจประกอบด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ตั้งแต่หนึ่งเครื่องขึ้นไป
หน่วยเก็บข้อมูลสำรอง หน่วยนำเข้า
ข้อมูล และหน่วยแสดงผลข้อมูล
2.2 ซอฟต์แวร์ (Software) คือ โปรแกรมที่ใช้ในระบบการจัดการฐานข้อมูล
ซึ่งทำหน้าที่ในการจัดเก็บ
บันทึก แก้ไขปรับปรุง และค้นหาข้อมูล
นอกจากนั้นยังสามารถกำหนดสิทธิ์ของผู้ใช้ด้วย
ซึ่งซอฟต์แวร์ที่
ใช้ในการจัดการฐานข้อมูล ได้แก่ Microsoft Access , MySQL เป็นต้น
2.3 ข้อมูล (Data) ระบบการจัดการฐานข้อมูลที่ดีและมีประสิทธิภาพ
ควรประกอบด้วยข้อมูลที่มีความถูก
ต้อง รวดเร็วและเป็นปัจจุบัน มีความสมบูรณ์
ชัดเจนและกะทัดรัด สอดคล้องกับความต้องการของผู้ใช้
2.4 กระบวนการทำงาน (Procedures) คือ ขั้นตอนการทำงานเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการ
2.5 บุคลากร (People) บุคคลที่เกี่ยวข้องกับระบบการจัดการฐานข้อมูล ซึ่งได้แก่
2.5.1ผู้บริหารข้อมูล (Data
Administrators)
ทำหน้าที่ในการกำหนดความต้องการในการใช้ข้อมูล
ข่าวสารขององค์กร
2.5.2ผู้บริหารฐานข้อมูล (Database Administrators) ทำหน้าที่ในการบริหารจัดการ ควบคุม กำหนด
นโยบาย มาตรการ
และมาตรฐานของระบบฐานข้อมูลทั้งหมดภายในองค์กร
2.5.3นักวิเคราะห์ระบบ (Systems
Analysts)
มีหน้าที่ศึกษาและทำความเข้าใจในระบบงานขององค์กร
ศึกษาปัญหาที่เกิดขึ้นจากระบบงานเดิม
และความต้องการของระบบใหม่ที่จะทำการพัฒนาขึ้นมา
2.5.4นักออกแบบฐานข้อมูล (Database Designers) ทำหน้าที่นำผลการวิเคราะห์ ซึ่งได้แก่
ปัญหาที่
เกิดขึ้นจากการทำงานในปัจจุบัน และความต้องการที่อยากจะให้มีในระบบใหม่
มาออกแบบฐานข้อมูล
เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น และให้ตรงกับความต้องการของผู้ใช้งาน
2.5.5นักเขียนโปรแกรม (Programmers)
มีหน้าที่รับผิดชอบในการเขียนโปรแกรมประยุกต์เพื่อการใช้
งานในลักษณะต่าง ๆ
ตามความต้องการของผู้ใช้
2.5.6 ผู้ใช้ (User) เป็นบุคคลที่ใช้ข้อมูลจากระบบฐานข้อมูล
3. กระบวนการสืบค้นสารสนเทศ
กระบวนการสืบค้นสารสนเทศเริ่มจากผู้ใช้ใส่คำสอบถาม เข้าไปในระบบคำสอบถามเป็นสารสนเทศที่ผู
ใช้ต้องการค้นหา เช่น การใส่คำสำคัญในช่องที่ให้ใส่คำสอบถามหรือใส่คำค้น เมื่อระบบทราบคำ
สอบถาม ก็จะทำการสืบค้นสารสนเทศจากเอกสารหรือสิ่งที่ต้องการ ผลลัพธ์ที่ได้นำเสนอเป็น
สารสนเทศที่ถูกดึงออกมา
4. ประโยชน์ของฐานข้อมูล
4.1 ลดความซ้ำซ้อนในการจัดเก็บข้อมูล เนื่องจากการจัดทำฐานข้อมูลจะมีการรวบรวมข้อมูล
ประเภทต่าง
ๆ เข้ามาจัดเก็บไว้ในระบบและเก็บข้อมูลเพียงชุดเดียว
ซึ่งทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องจะสามารถ
เรียกใช้ข้อมูลที่ต้องการได้
เป็นการประหยัดเนื้อที่ในการจัดเก็บ
และทำให้เกิดความรวดเร็วในการค้นหา
และจัดเก็บข้อมูล
4.2 ข้อมูลที่จัดเก็บมีความทันสมัย เมื่อข้อมูลในระบบฐานข้อมูลได้รับการดูแลปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
ทำให้ข้อมูลที่จัดเก็บเป็นข้อมูลที่มีความทันสมัย ตรงกับเหตุการณ์ในปัจจุบัน
และตรงกับความต้องการ
อยู่เสมอ
4.3 ใช้ข้อมูลร่วมกันได้ เนื่องจากระบบการจัดการฐานข้อมูลสามารถจัดให้ผู้ใช้แต่ละคนเข้าใช้ข้อมูล
ในแฟ้มที่มีข้อมูลเดียวกันได้ในเวลาเดียวกัน
4.4 จัดทำระบบการรักษาความปลอดภัยของข้อมูลได้ ผู้บริหารระบบฐานข้อมูลสามารถกำหนดรหัส
ผ่านเข้าใช้งานข้อมูลของผู้ใช้แต่ละราย
และให้ผู้ใช้แต่ละรายมีสิทธิ์ในการทำงานกับข้อมูลไม่เท่าเทียม
กันได้
ฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิคเพื่อการสืบค้น
ฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์เพื่อการสืบค้นข้อมูลและสารสนเทศที่มีให้บริการในอินเทอร์เน็ต
ได้แก่ ฐาน
ข้อมูลวารสารอิเล็กทรอนิกส์ ฐานข้อมูลหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์อิเล็กทรอนิกส์
หรืองานวิจัยอิเล็กทรอนิกส์ ฐานข้อมูลฤตภาค
และฐานข้อมูลรายการทรัพยากรสารสนเทศของสถาบัน
บริการสารสนเทศ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
1. ฐานข้อมูลวารสารอิเล็กทรอนิกส์
วารสารอิเล็กทรอนิกส์ (E-Journal) คือ
สื่อรูปแบบหนึ่งที่เผยแพร่เป็นฉบับต่อเนื่องมีกำหนดออกที่
แน่นอนและเสนอข้อมูลข่าวสารที่ทันสมัย
รายงานความก้าวหน้าทางวิชาการ
2. ฐานข้อมูลหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)
เป็นหนังสือที่สร้างขึ้นด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ มีลักษณะเป็น
เอกสารอิเล็กทรอนิกส์
โดยปกติมักจะเป็นแฟ้มข้อมูลที่สามารถอ่านเอกสารผ่านทางหน้าจอคอมพิวเตอร์
หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์แบบพกพาอื่น ๆ ได้
3. ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์อิเล็กทรอนิกส์หรืองานวิจัยอิเล็กทรอนิกส์
ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์อิเล็กทรอนิกส์ (E-Thesis)
หรืองานวิจัยอิเล็กทรอนิกส์ (E-Research)
เป็นฐาน
ข้อมูล ดุษฎีนิพนธ์ วิทยานิพนธ์ ภาคนิพนธ์ งานวิจัย และบทความวารสาร
4. ฐานข้อมูลกฤตภาค
ฐานข้อมูลกฤตภาค (Clipping)
เป็นบริการข้อมูลข่าวสารที่ผู้รับบริการสามารถค้นหาข่าวที่ตัดจาก
หนังสือพิมพ์ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์
ครอบคลุมหัวข้อข่าวต่าง ๆ
5. ฐานข้อมูลรายการทรัพยากรสารสนเทศของสถาบันบริการสารสนเทศ
ระบบการสืบค้นทรัพยากรสารสนเทศของสถาบันบริการสารสนเทศผ่านทางอินเทอร์เน็ต
คือ ระบบโอ
แพ็ก (Online Public Access
Catalog : OPAC)
ด้วยโปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติซึ่งเป็นโปรแกรม
สำเร็จรูป
เทคนิคการสืบค้น
เพื่อประหยัดเวลาในการสืบค้นข้อมูล
ทำให้ได้ข้อมูลในปริมาณที่ไม่มากเกินไป และได้ผลการค้นที่ตรง
ตามประสงค์ของผู้ค้น
สามารถใช้เทคนิคเหล่านี้ ได้แก่
1.เลือก Search engine หรือโปรแกรมที่ช่วยในการค้นหาข้อมูลบนอินเทอร์เน็ตที่เหมาะสม
เช่น
www.google.co.th
2.เลือกใช้คำสำคัญ หรือ หัวเรื่อง ที่ตรงกับความต้องการ
3.กำหนดขอบเขตของคำค้น
การสืบค้นสารสนเทศมัลติมีเดีย
มัลติมีเดีย (Multimedia) คือ การนำองค์ประกอบของสื่อชนิดต่าง ๆ
มาผสมผสานเข้าด้วยกัน ซึ่ง
ประกอบด้วยตัวอักษร รูปภาพ ภาพเคลื่อนไหว เสียง
และวีดีทัศน์ โดยผ่านกระบวนการทางระบบ
คอมพิวเตอร์
เพื่อสื่อความหมายกับผู้ใช้อย่างมีปฏิสัมพันธ์ ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน
1. การสืบค้นรูปภาพในอินเทอร์เน็ต
รูปภาพจะถูกจัดเก็บในรูปแบบของบิตตัวเลขซึ่งไม่ใช่ข้อความ
ทำให้ไม่สามารถนำรูปแบบดังกล่าวมา
เปรียบเทียบเพื่อใช้สืบค้นได้โดยตรง
ดังนั้นจึงใช้วิธีการใส่เงื่อนไขการค้นที่เกี่ยวข้องกับรูปภาพที่
ต้องการแทน เช่น
ชื่อไฟล์ และชนิดของไฟล์ นอกจากนั้นยังมีการพัฒนาการค้นรูปภาพด้วยรูปภาพ
โดย
การอาศัยหลักการประมวลผลภาพ และการรู้จำภาพเป็นสำคัญ
1.1 การสืบค้นรูปภาพจากคำค้น โดยเว็บไซต์ที่นิยมใช้ในการสืบค้นข้อมูลมากที่สุด
คือ Google ซึ่ง
สามารถใช้ในการค้นหารูปภาพได้เช่นกัน
ที่เรียกว่า Google image search จากนั้นจึงพิมพ์คำค้นในช่อง
ค้นหาเพื่อค้นหารูปภาพที่เกี่ยวข้องจากเว็บไซต์ต่าง
ๆ
ผลการค้นหาจะปรากฏหน้าที่มีภาพขนาดย่อที่อาจ
เกี่ยวข้องกับสิ่งที่ผู้ใช้กำลังค้นหา
1.2 การสืบค้นรูปภาพจากรูปภาพ ในการสืบค้นรูปภาพนอกจากจะค้นจากคำค้นแล้วยังสามารถค้น
จากรูปภาพได้ด้วย
เช่นใน Google image search สามารถค้นหาเนื้อหาทุกประเภทที่เกี่ยวข้องกับแต่ละ
รูปภาพ
เพียงระบุรูปภาพ ซึ่งจะพบรูปภาพที่คล้ายกันหรือเกี่ยวข้องกัน
ตลอดจนหน้าเว็บและผลการค้นหา
อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
1.2.1 วิธีป้อน URL ของรูปภาพ
1) ในหน้าเว็บใด ๆ
ให้คลิกขวาที่รูปภาพแล้วเลือกตัวเลือกที่จะคัดลอกรูปภาพนั้นใน browser จากนั้นคัด
ลอก URL
ที่ปรากฏขึ้น
2) ไปที่ images.google.com หรือหน้าผลการค้นหาใดก็ได้ของ images แล้วคลิกไอคอนกล้องถ่ายรูป
ในช่องค้นหา
3) วาง URL ที่คัดลอกมาลงในช่องค้นหา
4) คลิก “ค้นหา”
1.2.2 วิธี upload รูปภาพ
1) ไปที่ images.google.com หรือหน้าผลการค้นหาใดก็ได้ของ images แล้วคลิกไอคอนกล้องถ่ายรูป
ในช่องค้นหา
2) คลิกเมนูอัพโหลดภาพ
3) คลิกปุ่ม Browse… เพื่อเลือกไฟล์
4) เลือกรูปภาพจากคอมพิวเตอร์
ผลการค้นหา
เมื่อค้นจากภาพ
ผลการค้นหาจะดูแตกต่างจากหน้าผลการค้นหารูปภาพหรือเว็บตามปกติ
ความแตกต่าง
ที่เด่นชัด คือ ผลการค้นหาอาจมีผลการค้นหาที่ไม่ใช่รูปภาพ เช่น
หน้าเว็บที่เกี่ยวข้องกับรูปภาพที่ค้นหา
ส่วนประกอบของหน้าผลการค้นหาจะเปลี่ยนไปตามการค้นหาและข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการค้นหานั้นมาก
ที่สุด
2. การสืบค้นเสียงในอินเทอร์เน็ต
การสืบค้นเสียงในอินเทอร์เน็ตสามารถค้นได้ด้วยคำค้นและเสียง
อาจจะเป็นเสียงคนเสียงดนตรีหรือ
เสียงเพลง ซึ่งต้องอาศัยหลักการรู้จำเสียง
ซึ่งสามารถสืบค้นได้ดังนี้
2.1การสืบค้นเสียงจากคำค้น
หลังจากยุคของไฟล์เสียงเริ่มเข้ามาเป็นเนื้อหาหลักอย่างหนึ่งใน
อินเทอร์เน็ต
2.2 การสืบค้นเสียงจากเสียง Google ได้พัฒนาระบบค้นข้อมูลด้วยเสียง
ซึ่งช่วยให้ผู้ใช้สามารถค้น
ข้อมูลได้อย่างสะดวกและรวดเร็วขึ้น
ซึ่งเป็นการช่วยเพิ่มทางเลือกในการค้นข้อมูลให้กับผู้ใช้งาน
แต่
ทางเลือกในการค้นด้วยเสียงจะสามารถใช้งานได้บนเว็บบราว์เซอร์ที่เป็น Google chrome เท่านั้น
3. การสืบค้นวีดีโอในอินเทอร์เน็ต
เว็บไซต์ที่นิยมใช้ในการสืบค้นวีดีโอมากที่สุดในปัจจุบัน คือ youtube.com ซึ่งเป็นเว็บไซต์ชุมชนศูนย์
รวมไฟล์วีดีโอที่ใหญ่ที่สุดอีกแห่งหนึ่งในโลก
สามารถค้นหาไฟล์วีดีโอมากมายในอินเทอร์เน็ตโดย
YouTube ได้ทำดรรชนีของไฟล์วีดีโอจากเว็บไซต์ทั่วโลก
และมีการจัดกลุ่มให้เป็นระเบียบ โดยผู้ใช้
สามารถเข้าไปสืบค้นวีดีโอได้จาก www.youtube.com
แนวโน้มการสืบค้นในอนาคต
การค้นหาด้วยวิธีแบบดั้งเดิม หรือการค้นหาโดยใช้คำสำคัญ
อาจทำให้ผลลัพธ์ที่ผู้ใช้งานได้รับมีข้อมูล
ทั้งที่ตรงและไม่ตรงกับความต้องการปะปนกัน
ผู้ใช้งานจึงต้องเสียเวลาในการอ่านและคัดแยกข้อมูลที่
ไม่ต้องการออกไป
เนื่องจากเทคนิคการสืบค้นแบบดั้งเดิมตั้งอยู่บนพื้นฐานของการค้นหาคำ
(ที่ผู้ใช้ต้องการสืบค้น) ที่คล้ายคลึงหรือเหมือนกันกับคำหลัก
ที่ปรากฏอยู่บนเอกสาร โดยคำสำคัญที่
เจ้าของเว็บไซต์หรือผู้แต่งใช้ในเอกสารนั้น
อาจเป็นคำสำคัญที่มีลักษณะเป็นคำพ้องรูป ซึ่งเป็นคำที่มีตัว
สะกดเหมือนกันทุกประการ
แต่ความหมายอาจแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น